Regain: waarom juist nu

De smartphone zoals we die nu kennen bestaat nog geen twintig jaar [1] Smartphone – Wikipedia Link 🔗, maar heeft in die tijd ons leven drastisch veranderd.Smartphonegebruik neemt elke jaar toe [2] Statistica. Number of smartphone users worldwide from 2014 to 2029. (Bekeken op 25 Apr 2024). Link 🔗en kinderen van nu kennen geen leven meer zonder de smartphone en dit heeft zo zijn voordelen.De smartphone zorgt ervoor dat kinderen productiever worden, sneller informatie vinden en meer plezier uit sociale interacties kunnen halen[3] Fischer-Grote, L., Kothgassner, O. D., & Felnhofer, A. (2019). Risk factors for problematic smartphone use in children and adolescents: a review of existing literature. Neuropsychiatrie. Link 🔗.Vanaf jongs af aan kunnen kinderen zonder vertraging communiceren met mensen aan de andere kant van de wereld en door de smartphone hebben ze toegang tot een eindeloze stroom aan content. Hierdoor kunnen kinderen non-stop nieuwe dingen leren of zichzelf entertainen met video’s en spelletjes.(Alleen al op YouTube wordt elke minuut meer dan 500 uur aan video’s geupload [4] More Than 500 Hours Of Content Are Now Being Uploaded To YouTube Every Minute Link 🔗).

Met de komst van steeds sneller mobiel internet, betere landelijke dekking en grotere databundels naderen we het punt waar je op elke plek in Nederland kunt beschikken over razendsnel internet. Kinderen van nu kunnen altijd online zijn, want de smartphone werkt altijd; thuis, in de stad, op het strand en in het bos. Maar wat betekenen deze technologische ontwikkelingen voor onze kinderen en de generaties na hen? Wij laten je zien wat de keerzijde is van de smartphone en waarom het zo belangrijk is om gebalanceerd smartphonegebruik te stimuleren bij kinderen.

Child in nature with smartphone

Wat zijn voor kinderen negatieve effecten van smartphonegebruik?

Met de jaren komt er steeds meer onderzoek waaruit blijkt dat smartphonegebruik negatieve effecten met zich mee kan brengen. Hieronder zijn er een aantal daarvan belicht.

Smartphone en mentaal welzijn

Wetenschappers leggen de link tussen smartphonegebruik en toename van angst en depressie[5, Elhai, J. D., Dvorak, R. D., Levine, J. C., & Hall, B. J. (2017). Problematic smartphone use: A conceptual overview and systematic review of relations with anxiety and depression psychopathology. Journal of Affective Disorders, 207, 251–259 Link 🔗 6, Yang, J., Fu, X., Liao, X., & Li, Y. (2019). Association of problematic smartphone use with poor sleep quality, depression, and anxiety: A systematic review and meta-analysis. Psychiatry Research, 112686. Link 🔗7] Sohn, S., Rees, P., Wildridge, B., Kalk, N. J., & Carter, B. (2019). Prevalence of problematic smartphone usage and associated mental health outcomes amongst children and young people: a systematic review, meta-analysis and GRADE of the evidence. BMC Psychiatry, 19(1). Link 🔗. Deze angst- en depressieklachten kunnen leiden tot een verminderde kwaliteit van leven en kunnen lang aanhouden. Uit onderzoek blijkt namelijk dat angst- en depressieklachten uit de kindertijd tot op late leeftijd voelbaar kunnen zijn[8] Oswald, T. K., Rumbold, A. R., Kedzior, S. G. E., & Moore, V. M. (2020). Psychological impacts of “screen time” and “green time” for children and adolescents: A systematic scoping review. PLOS ONE, 15(9), e0237725. Link 🔗.

Ook verminderde slaapkwaliteit wordt gelinkt aan smartphonegebruik [6, Yang, J., Fu, X., Liao, X., & Li, Y. (2019). Association of problematic smartphone use with poor sleep quality, depression, and anxiety: A systematic review and meta-analysis. Psychiatry Research, 112686. Link 🔗9, LeBourgeois, M. K., Hale, L., Chang, A.-M., Akacem, L. D., Montgomery-Downs, H. E., & Buxton, O. M. (2017). Digital Media and Sleep in Childhood and Adolescence. Pediatrics, 140(Supplement 2), S92–S96. Link 🔗10, Nakshine, V. S., Thute, P. P., Khatib, M. N., & Sarkar, B. (2022). Increased screen time as a cause of declining physical, psychological health, and sleep patterns: a literary review. Curēus. Link 🔗11] De Sá, S., Baião, A., Marqués, H., Marques, M. D. C., Reis, M. J., Dias, S., & Catarino, M. (2023). The Influence of smartphones on adolescent Sleep: A Systematic Literature review. Nursing Reports, 13(2), 612–621. Link 🔗.Kenmerken van verminderde slaapkwaliteit zijn: verkorte slaapduur, verstoord slaapritme en toegenomen algehele vermoeidheid.Verminderde slaapkwaliteit kan op korte termijn o.a. leiden tot vermoeidheid, onoplettendheid, sneller geïrriteerd zijn en moeite om impulsen te controleren[12, Dahl, R. E. (1996). The impact of inadequate sleep on children’s daytime cognitive function. Seminars in Pediatric Neurology, 3(1), 44–50. Link 🔗13] Beebe, D. W. (2011). Cognitive, Behavioral, and Functional Consequences of Inadequate Sleep in Children and Adolescents. Pediatric Clinics of North America, 58(3), 649–665. Link 🔗.Nog alarmerender zijn echter de langetermijneffecten van consistent verminderde slaapkwaliteit: geremde cognitieve ontwikkeling, hersenschade en permanent verlies van cognitieve ontwikkelpotentie[13] Beebe, D. W. (2011). Jan, J. E., Reiter, R. J., Bax, M. C. O., Ribary, U., Freeman, R. D., & Wasdell, M. B. (2010). Long-term sleep disturbances in children: A cause of neuronal loss. European Journal of Paediatric Neurology, 14(5), 380–390. Link 🔗.
Uit onderzoek blijkt er bij kinderen een link te zijn tussen smartphonegebruik en aandachtsproblemen [15, Jourdren, M., Bucaille, A., & Ropars, J. (2023). The Impact of screen exposure on attention abilities in Young Children: a Systematic review. Pediatric Neurology, 142, 76–88. Link 🔗 16] Santos, R. M. S., Mendes, C., De Miranda, D. M., & Romano‐Silva, M. A. (2022). The Association between Screen Time and Attention in Children: A Systematic Review. Developmental Neuropsychology/Developmental Neuropsychology :, 47(4), 175–192. Link 🔗. Aandacht is essentieel bij het leren van nieuwe vaardigheden, onthouden van informatie en focus behouden op hoofdzaken[17] Knudsen, E. I. (2007). Fundamental Components of Attention. Annual Review of Neuroscience, 30(1), 57–78. Link 🔗.Verminderde aandacht kan er bij kinderen dus toe leiden dat ze het moeilijker gaan vinden om nieuwe informatie te verwerken en nieuwe vaardigheden te leren.
Two children focused at their phone, not interacting with each other

Smartphone en lichamelijk welzijn

Kinderen (4 tot 11) spenderen 7 uur en 12 minuten per dag sedentair (inactief) en tieners (12 tot 18) zelfs 9 uur en 42 minuten per dag [18] sportenbewegenincijfers.nl - Zitgedrag Link 🔗.Sedentair gedrag bestaat bij kinderen voor een aanzienlijk deel uit zittend of liggend smartphonegebruik.Steeds meer bewijs toont aan dat sedentair gedrag geassocieerd is met een verhoogd risico op cardio-metabole ziekten [19] Tremblay, M.S., LeBlanc, A.G., Kho, M.E. et al. Systematic review of sedentary behaviour and health indicators in school-aged children and youth. Int J Behav Nutr Phys Act 8, 98 (2011). Link 🔗en overgewicht [20] Fang, K., Mu, M., Liu, K., & He, Y. (2019). Screen time and childhood overweight/obesity: a systematic review and meta‐analysis. Child: Care, Health and Development. Link 🔗.Daarnaast lijkt er een link te zijn tussen smartphonegebruik en verminderde fysieke activiteit, verminderde spiermassa en een hoger vetpercentage [21] Wacks, Y., & Weinstein, A. (2021). Excessive smartphone use is associated with health problems in adolescents and young adults. Frontiers in Psychiatry, 12. Link 🔗.

Verder zijn er duidelijke verbanden tussen smartphonegebruik en lichamelijke pijn en ongemakken. Nek-, schouder-, rug- en polsklachten, verkeerde houding, hoofdpijn en spierpijn komen in onderzoek naar voren [22, Eitivipart, A. C., Viriyarojanakul, S., & Redhead, L. (2018). Musculoskeletal disorder and pain associated with smartphone use: A systematic review of biomechanical evidence. Hong Kong Physiotherapy Journal, 1–14. Link 🔗 23, Toh, S. H., Coenen, P., Howie, E. K., & Straker, L. M. (2017). The associations of mobile touch screen device use with musculoskeletal symptoms and exposures: A systematic review. PLOS ONE, 12(8), e0181220. Link 🔗 24] Zirek, E., Mustafaoglu, R., Yasaci, Z., & Griffiths, M. D. (2020). A systematic review of musculoskeletal disorders related to mobile phone usage. Musculoskeletal Science and Practice, 102196. Link 🔗. Ook lijken er verbanden te zijn tussen smartphonegebruik en oogklachten [25, Wang, J., Li, M., Zhu, D., & Cao, Y. (2020). Smartphone Overuse and Visual Impairment in Children and Young Adults: Systematic Review and Meta-Analysis. JMIR. Journal of Medical Internet Research/Journal of Medical Internet Research, 22(12), e21923. Link 🔗 26] Jaiswal, S., Asper, L., Long, J., Lee, A., Harrison, K., & Golebiowski, B. (2019). Ocular and visual discomfort associated with smartphones, tablets and computers: what we do and do not know. Clinical and Experimental Optometry. Link 🔗, maar hier moet nog meer onderzoek naar gedaan worden.

Wanneer worden negatieve effecten zichtbaar?

Een belangrijke bevinding in veel van de bovengenoemde onderzoeken is dat de negatieve effecten vaak pas goed zichtbaar lijken te worden bij 'problematisch smartphonegebruik'. Over de afgelopen jaren is dit toegenomen, waardoor er vandaag de dag bij 1 op de 4 kinderen sprake is van problematisch smartphonegebruik[7] Sohn, S., Rees, P., Wildridge, B., Kalk, N. J., & Carter, B. (2019). Prevalence of problematic smartphone usage and associated mental health outcomes amongst children and young people: a systematic review, meta-analysis and GRADE of the evidence. BMC Psychiatry, 19(1). Link 🔗. De precieze definitie van 'problematisch smartphonegebruik' staat niet geheel vast, maar het komt op deze kenmerken neer:

Hoe Regain problematisch smartphonegebruik gaat voorkomen

De les die uit bovenstaande onderzoeken naar voren lijkt te komen is de smartphone niet per definitie slecht is. Het is vooral ‘problematisch smartphonegebruik’ dat voorkomen moet worden. Er zijn twee acties die Regain hoofdzakelijk hierop gaat nemen.

Overmatige schermtijd terugdringen

In de besproken onderzoeken zijn nadelige effecten vaak pas zichtbaar bij hoge schermtijden. Een eerste stap is daarom om gezonde schermtijden op de smartphone te stimuleren vanaf het moment dat kinderen een smartphone bezitten. Op die manier verlagen we de kans op problematisch smartphonegebruik en alle negatieve effecten die daarop kunnen volgen. Volgens het NJI, die haar adviezen baseert op internationale richtlijnen, is een schermtijd van maximaal twee uur voor kinderen tussen de 5 en 17 jaar gezond[27] Nederlands Jeugdinstituut - "Hoe lang mag mijn kind achter een beeldscherm?" Link 🔗. Dit is inclusief tijd achter de tablet, laptop en televisie.

Actief smartphonegebruik stimuleren

Voorkomen van overmatige schermtijd is belangrijk, maar het is slechts een deel van de oplossing. Minstens net zo belangrijk is het stimuleren van actief smartphonegebruik boven passief smartphonegebruik. Actief smartphonegebruik omvat communicatieve, sociale en educatieve activiteiten, zoals berichten sturen, videobellen en interactief nieuwe vaardigheden leren. Dit wordt vaak in verband gebracht met een positieve invloed op de geestelijke gezondheid[28] Marin-Dragu, S., Forbes, A., Sheikh, S., Iyer, R. S., Santos, D. P. D., Alda, M., Hájek, T., Uher, R., Wozney, L., Paulovich, F. V., Campbell, L. A., Yakovenko, I., Stewart, S. H., Corkum, P., Bagnell, A., Orji, R., & Meier, S. (2023). Associations of active and passive smartphone use with measures of youth mental health during the COVID-19 pandemic. Psychiatry Research, 326, 115298. Link 🔗.Passief smartphonegebruik omvat daarentegen het consumeren van content zonder actief deel te nemen, zoals scrollen door de sociale-media-tijdlijn of het bekijken van video's zonder interactie. Dit type gebruik wordt geassocieerd met een afname van het welzijn en de kwaliteit van leven, vooral bij jongeren[28] Marin-Dragu, S., Forbes, A., Sheikh, S., Iyer, R. S., Santos, D. P. D., Alda, M., Hájek, T., Uher, R., Wozney, L., Paulovich, F. V., Campbell, L. A., Yakovenko, I., Stewart, S. H., Corkum, P., Bagnell, A., Orji, R., & Meier, S. (2023). Associations of active and passive smartphone use with measures of youth mental health during the COVID-19 pandemic. Psychiatry Research, 326, 115298. Link 🔗.

Hoe wij dit gaan doen

1. Met een innovatief beloningssysteem gaan wij het voor kinderen leuk maken om schermtijd te verminderen en actief smartphonegebruik te verkiezen boven passief smartphonegebruik. Door middel van gepersonaliseerde doelen, bijbehorende beloningen en gamification zal het leuk worden om bewuster met de smartphone om te gaan en hem regelmatig weg te leggen.

2. Bewustwording en educatie voor kinderen, maar ook voor ouders. Zo leert de hele familie wat voor effecten smartphonegebruik heeft en hoe je bewust met je smartphone omgaat.

3. Personalisatie, feedback en zelfrapportage zullen de app voor elk kind effectief en zinvol maken. Elk kind is anders en daarom willen wij van Regain uiteindelijk een geheel gepersonaliseerde ervaring maken met passende doelen en beloningen.

4. Samenwerken met pedagogen en onderzoekers is voor ons een prioriteit. Zo kunnen wij onze ideeën valideren en op de hoogte te blijven van de laatste wetenschappelijke inzichten.

Schermtijd in het nieuws

Referenties

Deel dit

Facebook
X
LinkedIn

Blijf op de hoogte

En wees de eerste die op de hoogte wordt gesteld wanneer de app wordt uitgebracht.

Stuur een mail of volg ons op Linkedin